Zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne stanowią specjalistyczną formę pomocy psychologiczno-pedagogicznej, skierowaną do uczniów napotykających trudności w funkcjonowaniu społecznym. Ich celem jest nie tylko poprawa częstotliwości i jakości komunikacji interpersonalnej, ale także nauka rozpoznawania, regulowania emocji czy budowania pozytywnych relacji. W praktyce oznacza to rozwijanie samowiedzy i umiejętności niezbędnych do skutecznego radzenia sobie w codziennych sytuacjach społecznych.
Ważne jest, aby wiedzieć, kto jest uprawniony do prowadzenia takich zajęć, jakie metody są wykorzystywane oraz w jaki sposób organizowane są sesje grupowe, aby przyniosły realne efekty. W niniejszym artykule szczegółowo omówimy te zagadnienia.
Zakres i charakterystyka zajęć emocjonalno-społecznych
Zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne objęte są systemem pomocy psychologiczno-pedagogicznej i koncentrują się na poprawie funkcjonowania społecznego uczniów. Ich struktura opiera się na modyfikacji zachowań nieakceptowanych społecznie, a także rozwijaniu zdolności samoregulacji emocji. Podstawową rolę odgrywa tutaj praca zespołowa, angażująca uczestników w działania sprzyjające współpracy i efektywnej komunikacji.
Wprowadzane metody skupiają się na szczególnych aspektach emocjonalnej inteligencji, takich jak empatia, asertywność oraz rozwiązywanie konfliktów. Zajęcia te są dynamiczne i wykorzystują różnorodne formy aktywności grupowej, między innymi trening umiejętności interpersonalnych, gry zespołowe czy projekty integracyjne. Czas trwania pojedynczej jednostki to standardowo 45 minut, z możliwością dostosowania do specyfiki uczestników oraz ich aktualnej kondycji.
Kto jest uprawniony do prowadzenia zajęć emocjonalno-społecznych?
Do prowadzenia tych zajęć uprawnieni są wyłącznie specjaliści zatrudnieni w placówkach oświatowych, którzy posiadają odpowiednie przygotowanie merytoryczne oraz praktyczne. Wśród nich znajdują się psychologowie, pedagodzy, w tym pedagodzy specjalni, a także nauczyciele dysponujący kompetencjami do realizowania terapii i specjalistycznych zajęć, takich jak trening umiejętności społecznych (TUS), arteterapia, socjoterapia czy terapia behawioralna.
Ważnym aspektem jest formalne i metodyczne przygotowanie prowadzącego – musi on rozumieć procesy psychologiczne i mechanizmy związane z rozwojem kompetencji emocjonalno-społecznych. Umiejętność zastosowania odpowiednich technik, dostosowanie metod do indywidualnych potrzeb uczniów oraz zarządzanie dynamiką grupy są niezbędne, aby zajęcia spełniały swoje cele.
Organizacja i czas trwania zajęć
Zajęcia mają charakter zespołowy, a maksymalna liczba uczestników wynosi 10 osób, choć w wyjątkowych przypadkach grupa może być większa, jeśli jest to uzasadnione potrzebami uczniów lub specyfiką placówki. Dzięki takiej liczebności istnieje równowaga między możliwością indywidualnego wsparcia a dynamiką pracy grupowej.
Standardowa długość pojedynczej jednostki zajęć to 45 minut. Jednakże czas ten może być elastycznie dostosowywany, na przykład w sytuacji, gdy uczniowie mają trudności z koncentracją lub podwyższony poziom pobudzenia. Istotne jest zachowanie odpowiedniego wymiaru godzinowego w tygodniu, aby terapia była systematyczna i efektywna.
Metody i elementy wykorzystywane podczas zajęć
Podstawą zajęć są różnorodne metody aktywizujące skupiające się na treningu umiejętności interpersonalnych. Wśród nich można wymienić naukę empatii i asertywności, rozwijanie umiejętności samoregulacji emocji, a także rozwiązywanie konfliktów poprzez komunikację. Te działania wspierają rozwijanie integracji społecznej i poczucia własnej wartości w grupie.
Integralną częścią zajęć są także formy arteterapeutyczne oraz elementy socjoterapii i terapii behawioralnej. Umożliwiają one uczniom—poprzez kreatywną ekspresję i praktyczne ćwiczenia—poznanie swoich mocnych stron oraz wdrożenie skutecznych strategii radzenia sobie z trudnościami emocjonalnymi. Gry zespołowe i działania teatralne są wykorzystywane jako narzędzia wzmacniające proces uczenia się i angażujące emocjonalnie uczestników.
Znaczenie zajęć emocjonalno-społecznych w systemie pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Takie zajęcia stanowią integralną część pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach, często zastępując tradycyjne zajęcia socjoterapeutyczne. Ich kompleksowe podejście pozwala na wsparcie uczniów z różnorodnymi problemami społecznymi i emocjonalnymi, wpływając bezpośrednio na poprawę ich codziennego funkcjonowania oraz relacji interpersonalnych.
Poprzez systematyczną pracę w grupie uczniowie uczą się nie tylko kontroli nad własnymi emocjami, ale również efektywnej komunikacji i współpracy z rówieśnikami. To z kolei sprzyja budowaniu zdrowego środowiska szkolnego oraz przeciwdziała izolacji czy agresji wśród młodzieży.
MojeWszystko.pl to więcej niż portal parentingowy – to przestrzeń, gdzie rodzą się inspirujące historie rodzicielstwa. Łączymy ekspercką wiedzę z autentycznymi doświadczeniami, tworząc miejsce, w którym każdy rodzic znajdzie coś dla siebie. Nasze artykuły obejmują tematy od rozwoju dziecka po lifestyle, a wszystko to podane w przystępnej i angażującej formie.